UKŁAD HAMULCOWY BEZ TAJEMNIC – JAK DZIAŁAJĄ HAMULCE?
Każdy kierowca wie, że podstawą bezpieczeństwa w samochodzie są sprawne hamulce. Szczególnie teraz, kiedy zima zbliża się wielkimi krokami, warto o nie zadbać. Ale czy wiesz, co się tak naprawdę dzieje, gdy naciskasz pedał hamulca w samochodzie? Jak to jest, że samochody są coraz większe i cięższe, a ich drogi hamowania coraz krótsze? Dziś postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Z czego składa się układ hamulcowy?
Tutaj najpierw należałoby zapytać: „A jaki?” Istnieje kilka rodzajów układów hamulcowych, choć w dzisiejszych czasach najpopularniejsze są hamulce cierne – bębnowe i tarczowe. Warto jednak zaznaczyć, że im więcej nowych samochodów, tym starsza technika bębnowa coraz bardziej odchodzi w cień, ustępując pola nowocześniejszym tarczom. Jednak biorąc pod uwagę, że średni wiek samochodu w Polsce wynosi ok. 13 lat, mechanicy nadal bardzo często spotykają jedne i drugie rozwiązanie. Zasada działania hamulców, niezależnie od budowy, jest taka sama – wytwarzają one siłę tarcia, która przeciwdziała siłom działającym na jadący samochód.
Nie uwzględniając ABS, podstawowy układ hamulcowy składa się z:
- klocków hamulcowych,
- tarcz hamulcowych,
- zacisków hamulcowych,
- sieci obwodowej (to w niej krąży płyn hamulcowy),
- korektora rozkładu siły hamowania,
- pompy hamulcowej,
- pedału hamulca.
Teraz postaramy się krótko opisać, jak działa i jakie role spełnia każdy z powyższych elementów. Skupimy się na hamulcach tarczowych, które są obecnie częściej spotykane.
Klocki i tarcze hamulcowe
Słyszał o nich niemal każdy kierowca, ponieważ są to elementy układu hamulcowego, które wymagają najczęstszej wymiany. Należy to rozbić zawsze, zanim dojdzie do całkowitego zużycia klocków oraz tarcz. W innym przypadku okładzina cierna, pokrywająca klocki hamulcowe, może wypaść albo hamowanie może odbywać się jej metalową częścią, trwale uszkadzając tarcze. Co do samych tarcz – ich wymiana powinna nastąpić jeśli grubość spadnie poniżej zaleceń producenta.
Zaciski hamulcowe
Jednym z ważniejszych elementów budowy zacisków są tłoczki oraz kolejne okładziny cierne. W przypadku hamowania ciśnienie płynu hamulcowego rośnie, a zaciski hamulcowe dociskają klocki do tarcz. Aby mogły to zrobić skutecznie, ich budowa powinna być dostosowana do przeznaczenia pojazdu. I tak na rynku możemy spotkać zaciski hamulcowe posiadające od jednego do nawet 6 tłoczków. Tak duża ilość tłoczków nie jest jednak szeroko stosowana w samochodach. Normą są zaciski jednotłoczkowe na tylnej osi oraz dwutłoczkowe na przedniej.
Sieć obwodowa (rozporowadzająca)
To właśnie w niej krąży płyn hamulcowy. Co bardzo ważne, jest on nieściśliwą i higroskopijną cieczą. W momencie hamowania, gdy kierowca przyciska pedał, płyn naciska na cylinderki zacisków, te zaś dociskają okładziny cierne do tarcz hamulcowych, powodując powstanie tarcia. Aby jednak to wszystko działało jak należy płyn hamulcowy musi zachowywać swoje właściwości - dlatego należy pamiętać o jego regularnej wymianie.
Korektor rozkładu sił hamowania
Element ten ma za zadanie rozłożenie siły hamowania na wszystkie 4 koła równomiernie. Poza tym pełni rolę zabezpieczenia przed awarią. W jaki sposób to wszystko działa? Auta wyposażone w tego typu mechanizm mają charakter dwuobwodowy. Koła połączone są obwodami „na krzyż” – prawe przednie z lewym tylnym i lewe przednie z prawym tylnym. Obwody te łączy korektor rozkładu sił hamowania. W tym przypadku, nawet jeśli jeden z obwodów ulegnie uszkodzeniu, drugi nadal zapewnia hamowanie na obu osiach – co prawda jednym kołem, ale zawsze.
Pompa hamulcowa
Jak łatwo się domyślić, jej zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w układzie hamulcowym. Jest to kolejny element układanki – płyn pod ciśnieniem naciska na tłoczki w zaciskach, a te dociskają okładziny klocków hamulcowych do tarcz. Warto zauważyć, że hydrauliczny układ hamulcowy posiada stałe ciśnienie i jest zamknięty – A więc jeśli kierowca wywiera na niego ciśnienie, naciskając na hamulec, to ciśnienie to przechodzi na płyn hamulcowy, a potem na pozostałe elementy.
Co się może zepsuć?
Układ hamulcowy nie jest może najbardziej skomplikowanym w samochodzie, ale niestety mechanicy często mają do czynienia jego naprawami. Najczęstszymi problemami są awarie pompy rozdzielczej lub uszkodzone przewody hamulcowe. Usterek układu hamulcowego nie wolno lekceważyć, bo może to skutkować tragedią na drodze. Dlatego gdy tylko zauważysz problem, niezwłocznie udaj się do mechanika. W znalezieniu dobrego warsztatu na pewno pomoże profesjonalna wyszukiwarka usług motoryzacyjnych – taka jak Autobooking. Dzięki modułowi geolokalizacji łatwo ustalisz, do którego serwisu masz najbliżej, szybko odstawisz samochód i przywrócisz swoim hamulcom pełną sprawność.
